Η Καβάλα (στους αρχαίους χρόνους “Νεάπολις”, στο Βυζάντιο “Χριστούπολις” και έως το 1928 “Καβάλλα”) είναι πόλη της Μακεδονίας.
Πιθανολογείται πως το όνομα της πόλης προέρχεται από τον αρχαίο οικισμό “Σκαβάλλα”, σημερινή Παλαιά Καβάλα από την οποία θεωρείται πως έφτασαν στην Καβάλα οι αρχαίοι κάτοικοί της.Με το πέρασμα του χρόνου καταστράφηκε από τις επιδρομές των βαρβάρων και οι κάτοικοί της διαφεύγοντας, ήρθαν στην Χριστούπολη για περισσότερη ασφάλεια. Με τον ερχομό των νέων κατοίκων η πόλη έλαβε άλλη όψη, έπαψε να λέγεται Χριστούπολις και αναφέρεται ως Νέα Σκαβάλα.
Άλλοι ιστορικοί λένε ότι το όνομά της η πόλη το πήρε από τους Ιταλούς Γενουάτες που κατοίκησαν εδώ. Αυτοί όταν πρωτοείδαν την πόλη μακριά από την θάλασσα, που έμοιαζε με άλογο την είπαν καβάγιο (Cavallo=άλογο) δηλαδή “άλογο” και έτσι επικράτησε να λέγεται Καβάλα.
Η σημερινή πόλη της Καβάλας χτίστηκε επάνω σε δύο προϊστορικές θέσεις, την Αντισάρα, τη σημερινή Καλαμίτσα και τη περιοχή Περιγιαλίου. Μετά από αιώνες της καταστροφής της Αντισάρας, στα ερείπιά της χτίστηκε άλλη η Καλαμού που πήρε το όνομα από την Παναγία Καλαμούς ή Καλαμιώτισσας της Κωνσταντινουπόλεως. Με το πέρασμα του χρόνου η Καλαμού καταστράφηκε και ερημώθηκε και οι κάτοικοί της πήγαν και κατοίκησαν στην Ξάνθη και έχτισαν το Μοναστήρι της Καλαμούς, που σώζεται μέχρι σήμερα.
Το1864, η Καβάλα επεκτάθηκε οικοδομικά εκτός των τειχών της παλαιάς πόλης. Οι πολίτες εγκαταστάθηκαν στη σημερινή συνοικία του Αγίου Ιωάννου. Το γεγονός αυτό καθώς και το ότι εκείνη την εποχή τα καπνά της Μακεδονίας ήταν γνωστά σε ολόκληρο τον κόσμο μετέτρεψαν την πόλη σε κέντρο επεξεργασίας και εμπορίας καπνού. Σε αυτό βοήθησε και η θέση της με το φυσικό λιμάνι της.
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922 και την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε, στην πόλη φτάνει μεγάλο κύμα Ελλήνων προσφύγων από την Ανατολική Θράκη την Ανατολική Ρωμυλία και τη Μικρά Ασία. Όλο αυτό το προσφυγικό κύμα, έφερε μαζί του και την πολιτιστική του παράδοση. Αποτέλεσε έτσι την παραγωγική δύναμη της Καβάλας, οδηγώντας σε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη με κύριο μοχλό την αύξηση της καπνοκαλλιέργειας και του καπνεμπορίου.
Η Καβάλα έχει αρκετές παραλίες, χώρους για ανάπαυση και πεζοπορικές διαδρομές. Παραλίες γνωστές που μπορείτε να επισκεφτείτε και να απολαύσετε το μπάνιο σας είναι της Ραψάνης, της Καλαμίτσας του Μπάτη, της Άσπρης άμμου και πολλές άλλες. Επίσης αποτελείται από τεχνητές δασικές εκτάσεις καθότι είναι χτισμένη σε βραχώδες ανάγλυφο. Διαθέτει τρία μεγάλα άλση, με χώρους άθλησης που ενδείκνυνται παράλληλα για μια ημερήσια εκδρομή.
Η πόλη της Καβάλας άρχισε να μετατρέπεται σε ένα αστικό κέντρο από την δεκαετία του 1920, όταν αυξήθηκε ραγδαία ο πληθυσμός της, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού προσφύγων έπειτα από την Μικρασιατική Καταστροφή που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην πόλη. Η αύξηση αυτή του πληθυσμού οδήγησε στην ανάπτυξη του βιομηχανικού τομέα..
Η τοπική κοινωνία και αγορά προσπαθεί να στηριχτεί κυρίως απο την Καλοκαιρινή σεζόν όπου υπάρχει αρκετή προσέλευση εκατοντάδων τουριστών κυρίως από την Τουρκία και τη Βουλγαρία. Επιπλέον η αγορά της βασίζεται περισσότερο πέρα απο την Βιομηχανική Περιοχή και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ρουχισμού, εστιατορίων και καφετεριών.
Η ανάπτυξη του εμπορίου κατέστησε αναγκαία την κατασκευή νέου λιμανιού στην βιομηχανική περιοχή της πόλης.
Η Καβάλα είναι σχετικά γνωστή για την αλιεία της. Μεγάλο πρόβλημα θεωρείται η υπεραλίευση και η μη παροχή τροφής στα ψάρια. Μάλιστα, είχε ανακοινωθεί απόφαση για απαγόρευση αλιείας εντός του λιμανιού της πόλης. Στην πόλη λειτουργεί μια από τις μεγαλύτερες ιχθυόσκαλες της Μεσογείου, που εξυπηρετεί τόσο τις ανάγκες της χώρα μας όσο και τις διεθνείς αγορές. Η ανάπτυξη της αλιείας, δημιούργησε στην Καβάλα, ένα από τα τρία Ινστιτούτα Αλιευτικών Ερευνών (ΙΝΑΛΕ) που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα.
Πολλά είναι τα αξιοθέατα που μπορεί κανείς να επισκεφτεί στη πόλη όπως το Φρούριο Καβάλας ένα οθωμανικό οχυρωτικό έργο ,και το τέμενος Ιμπραήμ Πασά που μετατράπηκε στον Ελληνορθόδοξο ναό του Αγίου Νικολάου.
