Πιθανόν στο άκουσμα των λέξεων «όρια» και «πειθαρχία» αρκετοί γονείς να φέρνουν στο μυαλό τους παλιότερες και αυστηρότερες εποχές, όμως πολλές είναι οι έρευνες σήμερα οι οποίες υποστηρίζουν ότι εφαρμόζοντας ήρεμα και σταθερά την πειθαρχία, προστατεύουμε το παιδί μας! Ουσιαστικά τα όρια σημαίνουν αγάπη και φροντίδα.
Το παιδί έχει ανάγκη από κανόνες, όρια και κατευθυντήριες γραμμές από τους γονείς του ή τους σημαντικούς άλλους (κηδεμόνες, παππούδες κτλ), καταρχάς για να μάθει τρόπους συμπεριφοράς, που είναι κοινωνικά αποδεκτοί, χρησιμοποιώντας κατανόηση και συμπάθεια. Ένα παιδί έχει ανάγκη από πειθαρχία, ώστε να νιώσει ασφάλεια, να μπορέσει να οριοθετήσει τον εαυτό του και τον χώρο του μέσα στον οποίο ζει και να μπορέσει σταδιακά να αυτονομείται κάνοντας τα δικά του βήματα.
Μέσα από την καθοδήγηση των γονέων και των σημαντικών άλλων το παιδί μαθαίνει να διαχειρίζεται τα συναισθήματα του. Υιοθετεί συμπεριφορές και τρόπους που βλέπει στο περιβάλλον του και κυρίως τις συμπεριφορές των γονέων του που αποτελούν το βασικότερο πρότυπο όταν το παιδί βρίσκεται σε μικρή ηλικία.
Οι αποτυχημένες προσπάθειες οριοθέτησης και πειθαρχίας πολύ πιθανόν να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές όπως είναι η επιθετική και η βίαιη συμπεριφορά ή και στην εμφάνιση οποιασδήποτε άλλης δυσλειτουργικής συμπεριφοράς.
Οι προσπάθειες των γονιών για οριοθέτηση και πειθαρχία είναι περισσότερο αποδοτικές όταν οι γονείς παρουσιάζουν ενσυναίσθηση, καλές δεξιότητες επικοινωνίας, ικανότητα αλλαγής των πρακτικών διαπαιδαγώγησης τους εάν είναι αρνητικές ή λιγότερο αποτελεσματικές, σεβασμό στον διαφορετικό χαρακτήρα του κάθε παιδιού και θέτουν ρεαλιστικούς στόχους για τα παιδιά τους.
Αντίθετα, όταν οι γονείς είναι επικριτικοί, επιθετικοί, αυθαίρετοι και ασυνεπείς τότε ο στόχος της πειθαρχίας και της οριοθέτησης χάνει την ουσία του. Επίσης, εάν οι γονείς είναι βίαιοι και επιθετικοί προς τα παιδιά τους τότε αποτελούν ένα αρνητικό πρότυπο γι’ αυτά και ουσιαστικά παρουσιάζουν τις συμπεριφορές εκείνες που θέλουν να σταματήσουν τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα να γίνεται ένας φαύλος κύκλος.
Στόχος του κάθε γονιού δεν είναι να έχει ένα υπάκουο και υποχωρητικό παιδί, εξάλλου πολλά παιδιά ακολουθούν τους κανόνες και την πειθαρχία γιατί φοβούνται χωρίς να κατανοούν την λογική πίσω από αυτούς. Εάν τα παιδιά δεν κατανοήσουν τον πραγματικό σκοπό των κανόνων και των συνεπειών τους και θεωρούν ότι τους επιβάλλονται, τότε δεν θα μπορέσουν να τους ακολουθήσουν και να τους εφαρμόσουν στην καθημερινότητα τους.
Το να είναι κανείς γονιός δεν είναι εύκολη υπόθεση! Οι περισσότεροι γονείς συμφωνούν ότι τα όρια είναι σημαντικά στη ζωή του παιδιού τους, όμως, για πολλούς λόγους, τους είναι αρκετά δύσκολο να τα θέσουν και να τα τηρήσουν. Για αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό σε τέτοιες περιπτώσεις οι γονείς να μπορούν να εντοπίζουν την αδυναμία αυτή και να ζητούν τη βοήθεια και τη συνεργασία κάποιου ειδικού.
Αναπτύσσοντας συγκεκριμένες δεξιότητες όπως είναι: α) η προσοχή β) η επιβράβευση γ) η αποδοχή και δ) η αγνόηση, και ακολουθώντας συγκεκριμένες κατευθύνσεις όπως είναι: α) ο καθορισμός ξεκάθαρων και θετικών ορίων β) ο καθορισμός σταθερών ορίων γ) ο καθορισμός ορίων που είναι προσαρμοσμένοι στην ηλικία του παιδιού δ) η συζήτηση γύρω από τα όρια ε) η εξήγηση του γιατί πίσω από το κάθε όριο και στ) η προετοιμασία των γονιών για τις δοκιμές των ορίων, βοηθούν τους γονείς να πετύχουν τον στόχο τους, δηλαδή να θέσουν όρια και πειθαρχία στα παιδιά τους με επιτυχία και ουσιαστικά μεγαλώνοντας ευτυχισμένα παιδιά.
Τώνια Κάσινου
Σχολική/ Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Psychology4you.eu
